شمارش تعداد کلنی های میکروبی

روش­های مختلفی برای شمارش تعداد کلی میکروارگانیسم­ها وجود دارد. رایج ترین روش برای اندازه گیری تعداد سلول های باکتریایی زنده، شمارش استاندارد کلنی­ ها است. کلنی به اجتماع قابل مشاهده و متمرکز توده میکروبی در سطح محیط کشت گفته می­شود. بنابراین این اطلاعات فقط مربوط به باکتری­های زنده می­ باشد. در شمارش استاندارد کلنی، حجم کمی (1/0 – 0/1 میلی لیتر) از نمونه حاوی تعداد نامعلومی از باکتری ها روی سطح یک پلیت آگار پخش می­ شود. پلیت های پخش شده در مدت زمان و دمای مشخصی در گرماخانه قرار می­ گیرد. در این حین هر سلول باکتریایی زنده تکثیر شده و یک کلنی به راحتی قابل مشاهده تشکیل می‌دهد. سپس تعداد کلنی‌ها شمارش شده و تعداد کل سلول­ های زنده به دست آمده از این روش به صورت تعداد واحدهای تشکیل دهنده کلنی (CFU) گزارش می­شود. باید توجه داشته داشت که نمونه ­ها معمولا حاوی تعداد زیادی سلول هستند که نمی­تواند کلنی­ های آنها را مستقیما شمارش کرد. از اینرو اغلب حجم مشخصی از رقت ­های سریالی نمونه اصلی تهیه شده و کشت داده می­ شود. پلیت با تعداد ۳۰ تا ۳۰۰ کلنی، موردی ایده ­آل برای شمارش است. این محدوده به اندازه کافی زیاد است که دقت آماری داشته باشد، در عین حال به اندازه کافی کم است تا از اشتباهات ناشی از همپوشانی کلنی ­ها در حین شمارش جلوگیری شود. بنابراین مراحل کلی انجام این تست عبارتند از تهیه رقت­ های مختلف از نمونه، تهیه پلیت کانت آگار، تلقیح و گرمخانه­ گذاری. انتخاب پلیت­ها با تعداد کلنی ­ها در محدوده استاندارد، شمارش کلنی و در نهایت محاسبه تعداد کل کلنی ­ها. نمونه برداری از ماده مورد نظر مطابق استانداردها به گونه­ای برداشته می­شود که نماینده­ای از نمونه واقعی باشد. آزمون به صورت دو بار تکرار انجام شده و نتایج براساس میانگین بدست آمده گزارش می­ شود. نوع محیط کشت و شرایط انجام آزمایش جهت شمارش کلی میکروارگانیسم­ها مطابق استاندارد ملی ۵۲۷۲ می­باشد.